Rok 2022/23

Szkolny Klub Ekologiczny

............................

„Krajobraz: Doświadczam w pełni” (refleksje po konkursie plastycznym dla klas I – III)

Krajobraz – rzeczywistość dana oczom i świadomości dziecka jako jedna z pierwszych. Krajobraz widzi dziecko zaraz po mamie, po rodzinie. I w rodzinę, i w krajobraz dziecko z upływem lat wchodzi coraz silniej, coraz bardziej świadomie. Tę więź tożsamości i emocji pogłębiają rodzinne wędrówki, szkolne wycieczki.

Krajobrazowy konkurs plastyczny zorganizowany dla dzieci edukacji wczesnoszkolnej przez Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w naszym przypadku pozwolił uchwycić ciekawe zjawisko – jak się wydaje – pewnego okresu przejściowego. W dziecięcych pracach dominował krajobraz z masywną bryłą chęcińskiego zamku. Chęcińska warownia dominuje nad naszą okolicą. Jest tu widziana niemal z każdego miejsca. Lokalne legendy, rodzinne opowieści wiążą się z tym zamkiem bardzo ściśle.

Bardzo licznie pojawiły się krajobrazy Sanktuarium Relikwii Drzewa Świętego Krzyża. Z pewnością to wynik szkolnych wycieczek od dziesiątków lat obierających to miejsce za cel pierwszych wyjazdów. Z pewnością to wynik poznawanych przez dzieci najbardziej charakterystycznych, najpiękniejszych naszych regionalnych legend.

Ale pojawiły się też prace przedstawiające wiatraki na tle krajobrazu otaczającego Park Etnograficzny w Tokarni. To chyba wyrazisty sygnał wrastania stosunkowo nowych obiektów w naszą lokalną świadomość.

W minionych latach uparte wysiłki wielu regionalistów, społeczników, szkół, instytucji naukowych, kulturalnych, turystycznych pobudzały zainteresowania regionem świętokrzyskim. To samo obserwujemy w Naszej Małej Ojczyźnie – w Nowinach. Ustanowiony Dzień Krajobrazu, powtarzany co roku krajobrazowy konkurs plastyczny bardzo przyczynią się do wzmacniania procesu zainteresowania pięknem, bogactwem, różnorodnością lokalnej przyrody, lokalnego dziedzictwa kulturowego.

Dziecięce prace plastyczne powstałe pod opieką nauczycieli świetlicy i liderów Szkolnego Klubu Ekologicznego zostały zaprezentoowane szkolnej społeczności na specjalnej wystawie pokonkursowej. Budziły żywe zainteresowanie wśród dzieci, nauczycieli i rodziców.

.............................

Szkolne koło ekologiczne współpracuje z Centrum Geoedukacji - Geonatura Kielce. Uczniowie naszej szkoły poznają walory rezerwatów przyrody nieożywionej położonych w naszym regionie (Wietrznia, Kadzielnia, Ślichowice). Biorąc udział w warsztatach geologicznych, poznają rodzaje skał i minerałów oraz genezę ich powstania. Chętnie wzbogacają pracownię szkolną w okazy wyszukane podczas wycieczek, lekcji w terenie.

Od kwietnia 2021 roku Geopark Świętokrzyski uzyskał status światowego geoparku UNESCO (jest to drugi geopark w Polsce, któremu nadano ten status). Pomysł powołania geoparku, który starałby się o przyłączenie do Światowej Sieci Geoparków, mógł się urzeczywistnić dzięki porozumieniu o współpracy, zawartemu między 5 gminami, na terenie których znajduje się geopark: Kielce, Chęciny, Morawica, Sitkówka-Nowiny oraz Piekoszów.

Wyjątkowość Geoparku Świętokrzyskiego wynika z niezwykłej w skali międzynarodowej różnorodności geologicznej, która współistnieje z bogactwem przyrodniczym i dziedzictwem kulturowym. Dzięki swojemu unikalnemu ukształtowaniu, obszar Gór Świętokrzyskich, a w tym Geoparku Świętokrzyskiego, jest bardzo istotnym obiektem dla badań nad geologiczną przeszłością Europy. Jest to jedyny obszar, gdzie na powierzchni są odsłonięte skały osadowe pochodzące ze wszystkich okresów historii Ziemi od kambru do czwartorzędu.

Widząc duże zainteresowanie tematyką geologiczną wśród uczniów naszej szkoły, zaangażowanie w ubiegłorocznym projekcie o jaskiniach krasowych postanowiłam rozwijać swój warsztat i wzięłam udział w wyjeździe projektowym „GeoEducation For Combatting Climate Change” realizowanym przez Stowarzyszenie Gmin „Geopark Kielce” w ramach programu Erasmus+. Projekt ten zorganizowano w celu poznania możliwości czy sposobów edukowania dzieci i młodzieży, na temat zmian klimatu oraz przeciwdziałania temu zjawisku, a partnerami są geoparki z Czech Turcji i Węgier .

Miałam wspaniałą okazję poznać osobliwości czeskich geoparków:

o Železné hory
o Bohemian Paradise Geopark UNESCO.
Spotkania i wymiany doświadczeń w międzynarodowym gronie pasjonatów geologii, przyrody, ekologii oraz historii. Możliwość poznania dobrych praktyk w zakresie geoedukacji i geoturystyki. A ponadto obejrzenie w Muzeum Regionalnym w Chrudimi wielu ciekawych okazów, malachitów, kalcytu, kwarcu, kryształów.To widziałam. To przeżyłam. W tym uczestniczyłam przez miniony tydzień. I przez ten tydzień wiele się nauczyłam. Ciekawą formą edukacji są plenerowe wystawy geologiczne oraz liczne ścieżki dydaktyczne, na których poznaliśmy gatunki fauny i flory charakterystycznych dla tych geoparków. Interesującym wyzwaniem było poszukiwanie skarbów: kalcytu, kwarcu czy jaspisu w kamieniołomie Doubravice. Natomiast w spółdzielni Granat Turnov dowiedzieliśmy się, jak pozyskiwane i obrabiane są granaty oraz poznaliśmy etapy produkcji biżuterii z ich wykorzystaniem. Zwiedzane ruiny zamków Trosky, Oheb, Lichence pozwoliły połączyć wiedzę z pożytecznym relaksem.

Zdobytą podczas tego wyjazdu wiedzę pragnę wykorzystać do pracy w ramach szkolnego koła ekologicznego. Uczniowie wezmą udział w pogadankach znanych w naszym regionie geologów, zajęciach terenowych, będą tworzyć kolekcję skał i minerałów oraz skamieniałości. Finalnym celem jest stworzenie w naszej szkole kącika geologicznego.

Dorota Świtowska

......................................

Posprzątajmy Polskę,
wszędzie, wzdłuż i wszerz,
z tych wczorajszych śmieci,
z tych jutrzejszych też.

A na koniec czułe słowa
padną w tej piosence,
posprzątajmy sobie w głowach,
by nie śmiecić więcej!

Sprzątanie Świata – międzynarodowa kampania odbywająca się na całym świecie polega na zbiorowym sprzątaniu śmieci zalegających poza miejscami przeznaczonymi do ich składowania. Jej celem jest wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa

Pierwsza Akcja Sprzątania Świata w Polsce odbyła się w 1994 r. Do Polski ideę sprzątania świata przeniosła pani Mira Stanisławska-Meysztowicz, która na stałe mieszka w Australii. Od tamtej pory co roku we wrześniu odbywa się finał akcji, której krajowym koordynatorem jest Fundacja Nasza Ziemia. Z uwagi na ogromny wzrost liczby odpadów w przestrzeni publicznej po okresie wakacyjnym akcję przeprowadza pod koniec września.

Podejmowane działania łączą powszechną manifestację przeciw zaśmiecaniu środowiska z pracą społeczną nad jego oczyszczeniem. Na pytanie dlaczego pomimo upływu lat nadal sprzątamy? Możemy udzielić prostej odpowiedzi – bo nadal śmiecimy. Porzucone śmieci znajdujemy w miejscach z natury pięknych, tj. lasach łąkach, plażach itp., gdzie zwykle szukamy wytchnienia od codziennej pracy. Dlatego tym bardziej niezbędna jest edukacja ekologiczna prowadzona już od najmłodszych lat.

Tegorocznym obchodom akcji ,,Sprzątanie Świata” przyświecało hasło „Myślę, więc nie śmiecę”. Celem akcji jest edukacja odpadowa oraz inicjowanie działań, dzięki którym zmniejszy się nasz negatywny wpływ na środowisko. Uczniowie naszej szkoły dbając o środowisko bardzo chętnie przyłączyli się do tej akcji.

..............................

Żywa” lekcja biologii

W dniu 12 października 2022 r. uczniowie naszej szkoły wzięli udział w niezwykłym spotkaniu z gadami, w ramach programu edukacyjnego ,,Lekcje przyrody i biologii na żywo”. Zajęcia miały na celu poszerzenie wiedzy z zakresu zoologii, rozwijanie zainteresowań przyrodniczych, a także przełamywanie barier lękowych i obalanie istniejących w społeczeństwie mitów dotyczących tej grupy kręgowców. Uczniowie zapoznali się z wiadomościami dotyczącymi systematyki, morfologii, fizjologii tych zwierząt, jak również zasadami ich hodowli. Uzyskali informację o środowisku ich życia oraz przystosowaniach i przyzwyczajeniach wybranych gatunków węży. Prowadzący przypomniał uczniom, że współczesne gady należą do zaledwie kilku grup: jaszczurki, węże, żółwie i krokodyle. Następnie wymienił gatunki gadów żyjące w Polsce oraz omówił sposoby ich ochrony.

Niewątpliwie największym walorem spotkania było obrazowanie przekazywanej wiedzy prezentacją żywych gatunków zwierząt. Uczniowie podziwiali węże, które miały niespotykane barwy. Gatunki, takie jak: boa tęczowy, pyton tygrysi, pyton królewski, boa dusiciel oraz wąż smugooki zadziwiły i zachwyciły wszystkich obecnych. Każdy miał okazję dotknąć, pogłaskać węża i przekonać się, że nie są one ani zimne ani śliskie.

Spotkanie było bardzo ciekawe. Serdecznie dziękujemy Panu prowadzącemu zajęcia za możliwość doświadczenia tylu niezwykłych przeżyć.

Opiekunowie szkolnego koła ekologicznego.

............................

,,Cuda świata przyrody są tak piękne i wzniosłe, że osiągnięcia ludzkości przyrównane do nich maleją”

Takie motto przyświecało lekcji przyrody, która odbyła się w naszej szkole dnia 16 lutego 2023 r., a poprowadził ją Pan Stanisław Jantura z Chęcin – pasjonat i kolekcjoner przepięknych okazów fauny zamieszkującej środowisko wodne. W przygotowanej wystawie zaprezentował trzydziestoletnie zbiory liczące ponad 500 okazów zwierząt z rejonu Wielkiej Rafy Koralowej, Morza Śródziemnego i Bałtyckiego. Pan Stanisław i jego córka w bardzo ciekawy sposób, z ogromna pasją i zaangażowaniem opowiadali o podwodnym świecie; między innymi o tym jak powstają perły, że muszelki to najstarsze pieniądze na świecie ,że bursztyn - to skarb naszego Bałtyku. Uczniowie mieli okazję obejrzeć pod lupą inkluzje – zatopione w bursztynie fragmenty rośli i zwierząt żyjących miliony lat temu, a będące dowodami ewolucji. Z dużym zainteresowaniem oglądali egzotyczną kolekcję najeżek, muszlę Syrnixa – największego ślimaka na świecie, rozgwiazdy, gąbki, pąkle, langusty, kraby, homary. Unikatowe zęby prehistorycznego rekina – Megalodona, żyjącego 16-2,6 mln lat temu. Oglądając wspaniały okaz skrzypłocza-„królewskiego kraba”, dowiedzieli się, czym jest relikt, czyli żywa skamieniałość. Podziwiali kolekcję muszli ślimaków ciepłych mórz i tych - żyjących w Morzu Bałtyckim. Dowiedzieli się, że ośmiornica jest głowonogiem, a łodziki to jedyne obecnie żyjące zwierzęta z tej grupy mające prawdziwe muszle. Zachwyt wzbudziły okazy rekina koralowego, marmurkowego, rekinka psiego i łaciatego.

Chętni mogli zakupić: muszle, rozgwiazdy, zestawy kolekcjonerskie, biżuterię.

Była to fascynująca i pouczająca lekcja zoologii, która na długi czas pozostanie w pamięci uczniów; zachęci do podróżowania oraz poznawania różnorodnych biocenoz.

............................

22 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Ziemi. Z tej okazji odbyło się w naszej szkole wiele działań.

Na lekcjach przyrody, biologii, plastyki oraz godzinach wychowawczych odbyły się prelekcje o konieczności ochrony naszej planety, o działaniach, które możemy podejmować - aby Ją chronić. Na podstawie zdobytych informacji uczniowie klas VI-VII tworzyli prezentacje multimedialne: „Historia i rozwój Ziemi”. Natomiast na lekcjach plastyki powstawały ciekawe plakaty pod hasłem: „Dzień Ziemi – kolaż” oraz prace z wykorzystaniem surowców wtórnych zgodnie z zasadami recyklingu. Na zajęciach komputerowych uczniowie tworzyli projekt okładki tomiku poetyckiego pt: „Ziemia - Arcydzieło Wszechświata”.

W dniach 4 i 5 maja 2023 r. uczniowie wzięli udział w zaplanowanej już w kwietniu akcji ,,Sprzątanie Świata”. Zgodnie z sugestiami wójta gminy - Pana Sebastiana Nowaczkiewicza, który ściśle współpracuje z kieleckim Geoparkiem - wybraliśmy się na Świętokrzyski Szlak Archeo-Geologiczny, który rozpoczyna się w północno-wschodniej części regionu świętokrzyskiego. Od Bałtowskiego Parku Jurajskiego, Krzemionek wiedzie poprzez Krainę Tetrapoda, Kielce do realizującego też zadania geoparku Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego.

Zaopatrzeni w worki na śmieci i rękawiczki ochronne wyruszyliśmy rano ze szkoły. Przez Zgórsko, Osiedle pod Lasem dotarliśmy do Jaskini Raj - znanego chyba wszystkim Polakom rezerwatu. Po drodze napełniały się worki tym, czego turyści nie powinni pozostawiać na trasie swojej wędrówki. Podążając czerwonym, a później niebieskim szlakiem, znaleźliśmy się w zjawiskowym miejscu - wyrobisku zlokalizowanym na wschodnim stoku Góry Okrąglicy - Kamieniołomie „Szewce”.

Drugi zespół - młodzież klas ósmych z dużym zaangażowaniem sprzątali lasek w Nowinach oraz ulice na Trzciankach.

Podejmowane przez uczniów zadania z pewnością przyczynią się do kształtowania wrażliwości na potrzeby środowiska naturalnego i potrzebę dbania o wspólne dobro.

.........................

SPRAWOZDANIE

Szkolnego Klubu Ekologicznego w roku szkolnym 2022/2023

Ostatnie lata bardzo obciążają pracę szkoły licznymi trudnościami. Tak było i w tym roku. Sytuacja gospodarcza i militarna również tworzyła w naszej szkole rozliczne kłopoty ekonomiczne, dydaktyczne, wychowawcze.

W takiej sytuacji skupiliśmy się przede wszystkim na wypróbowanych formach działalności. Na początku tego sprawozdania na specjalne wyróżnienie zasługuje wyjazd liderki Klubu p. Doroty Świtowskiej w X 2022 roku na warsztaty geologiczne do Czech. Ten wyjazd projektowy „GeoEducation For Combatting Climatre Change” zrealizowany przez Stowarzyszenie Gmin „Geopark Kielce” w ramach programu Erasmus + pozwolił p. Dorocie Świtowskiej poznać osobliwości czeskich geoparków Żelezne hory i Bohemian Paradise Geopark UNESCO. Spotkała się z międzynarodowym gronem pasjonatów geologii, przyrody, ekologii oraz historii. Mogła od nich nauczyć się wielu ciekawych praktyk w zakresie geoedukacji i geoturystyki. To bardzo wzbogaciło klubowe wysiłki promowania geologicznych osobliwości Naszej Małej Ojczyzny.

Troska o porządek w naszej bliższej i dalszej okolicy zawsze wypełniała cały rok klubowej pracy. Członkowie Klubu wraz ze swoimi liderami zorganizowali jesienne i wiosenne zbiórki makulatury. W ramach corocznej akcji „Sprzątanie świata” zbierali śmieci pozostawione wokół osiedla i na pobliskich szlakach turystycznych, spacerowych.

Czas na sprzątanie okolicy znalazł się też w programie obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi. W dniach 4 – 5 V 2023 r. członkowie Klubu oczyścili Szlak Archeo–Geologiczny między Jaskinią „Raj” a kamieniołomem Szewce na Górze Okrąglicy, tereny wokół Miejsc Pamięci Narodowej w lasach zgórskich, lasek w Nowinach, osiedlowe uliczki Trzcianek.

W naszej działalności zawsze uwzględnialiśmy prośby lokalnego samorządu zmierzające do podniesienia jakości życia mieszkańców gminy, stworzenia ciekawych miejsc rekreacji i wypoczynku. W X 2022 roku opracowaliśmy szczegółowe propozycje informacji na tablice projektowanej ścieżki edukacyjno–przyrodniczej wokół kamieniołomu Szewce na Górze Okrąglicy.

W dniu 8 V 2023 r. pomagaliśmy nauczycielom przyrody zrzeszonym w Gminnym Zespole Samokształceniowym w opracowaniu Wielkiego Testu Wiedzy o Gminie. Ten test to jedno z działań gminego samorządu przygotowującego się do uroczystych obchodów 50–lecia istnienia gminy Nowiny.

Prawidłowe działania ekologiczne muszą się opierać na jak najszerszej znajomości przyrody, praw nią rządzących. W dniu 12 X 2022 r. uczestniczyliśmy w kolejnej „żywej” lekcji biologii. Takie lekcje odbywają się corocznie w ramach programu edukacyjnego „Lekcje przyrody i biologii na żywo”. Tym razem na zajęciach poznawaliśmy ciekawy świat gadów. Mogliśmy w bezpieczny sposób dotknąć i pogłaskać węża. To są naprawdę bardzo sympatyczne zwierzęta. Człowiek musi jednak odnosić się do nich z wielkim szacunkiem i wykazać się w tych kontaktach dużymi umiejętnościami. Przez takie zajęcia dzieci uczą się zasad prawidłowego wyboru zwierząt do domowych hodowli, wielkiej sztuki obcowania ze zwierzętami.

W piękne i bardzo wzniosłe cuda świata przyrody wprowadziła nas lekcja pasjonata przyrody, wiedzy przyrodniczej, kolekcjonera przepięknych okazów fauny zamieszkującej środowisko wodne p. Stanisława Jantury z Chęcin. Zasłuchaliśmy się w jego opowieści o podwodnym świecie, oglądaliśmy okazy z bogatej, zbieranej przez lata kolekcji przez p. Stanisława Janturę z rejonu Wielkiej Rafy Koralowej, Morza Śródziemnego i Morza Bałtyckiego.

Patroni tych działań pozwalają dzieciom nie tylko wnikać w tajemnice przyrody, odczuć radość i zachwyt z ich zgłębiania. Ci Patroni: Centrum Geoedukacji–Geonatura Kielce, Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych tak umiejętnie organizują wszystkie zajęcia, że pozwalają one przy okazji sięgać do innych dziedzin wiedzy, posługiwać się różnymi środkami wyrazu – pięknym słowem, pięknym obrazem. Oczywiście króluje tu plastyka. W X 2022 r. dzieci edukacji wczesnoszkolnej zaangażowały się w Krajobrazowy Konkurs Plastyczny „Krajobraz: Doświadczam w pełni” zorganizowany przez Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach. Wykonywane prace plastyczne domagały się też pewnej elementarnej wiedzy z historii, polonistyki, etnografii, religii. Domagały się również minimalnej wiedzy turystycznej.

Znak to czasu, że w te dziecięce działania wchodzi informatyka. W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ziemi w dniu 22 IV 2023 r. dzieci tworzyły projekt okładki tomiku poetyckiego pt.: „Ziemia – Arcydzieło Wszechświata”, prezentacje multimedialne nt.: „Historia i rozwój Ziemi”.

Wszystkie przedstawione w tym sprawozdaniu dziecięce działania możliwe były dzięki współpracy nauczycieli różnych specjalności: przyrody, świetlicy, edukacji wczesnoszkolnej, informatyki, historii, plastyki, języka polskiego i... wychowania fizycznego.

Cieszy fakt, że w te działania chętnie angażują się nauczyciele młodzi. Pani Agnieszka Piotrowska nauczycielka świetlicy zorganizowała na terenie szkoły pracę uczniów edukacji wczesnoszkolnej przygotowujących prace plastyczne na Wojewódzki Konkurs Plastyczny „Krajobraz: Doświadczam w pełni”

Dziecięce pace powstałe w ramach różnych akcji, konkursów, projektów wysyłane są do organizatorów, prezentowane na szkolnych wystawach. Społeczność szkoły, środowisko informowane są o nich na szkolnej stronie internetowej.

Opiekunowie

Szkolnego Klubu Ekologicznego:

Dorota Świtowska

Mirosław Sikora

Adam Pepasiński

wraz z wychowankami Klubu.